Waarom zou je als developer open source werken? Open source software heeft voordelen voor jou en de organisatie waarvoor je werkt. Daarnaast is open-source sinds 2020 verankerd in de wet. Software die de overheid maakt (of laat maken) moet zo veel mogelijk open source zijn, dit is vastgelegd in de beleidslijn ‘Open, tenzij’. Dit betekent dat overheidsorganisaties verplicht zijn hun software open source te maken, tenzij ze goede redenen hebben om dit niet te doen. Het is dus gewoon verplicht. Maar wat zijn redenen om het als developer daarnaast zelf te willen? En hoe overtuig je de mensen om je heen? Dit is deel 1 uit een reeks van 2 artikelen.
Waarborging onafhankelijkheid organisatie
Door gebruik te maken van open source software voorkom je dat je organisatie afhankelijk wordt van één leverancier, omdat het geld is geïnvesteerd in het bouwen van een gesloten platform. Je voorkomt dat je in de houdgreep van een zogenaamde “vendor lock-in” belandt. Dat betekent dat je als organisatie zo afhankelijk bent geworden van een leverancier dat het niet mogelijk is over te stappen zonder dat verstrekkende financiële gevolgen heeft. Het is dan niet mogelijk om over te stappen omdat het systeem niet kan bestaan buiten de context van het gesloten systeem waar het ooit in is gebouwd. Als de organisatie tóch ooit over wil op open source, dan dient het hele systeem opnieuw gebouwd te worden. De kosten van zo’n migratie zijn dus erg hoog, hier zal een organisatie niet snel voor kiezen.
Software is gestold beleid
Overheidssoftware komt voort uit de wetten en regels van diezelfde overheid. Eigenlijk kan de software gezien worden als een soort ‘gestold’ beleid. Daarmee wordt bedoeld dat de software die wij bouwen invloed heeft op de dagelijkse werkelijkheid van burgers en ambtenaren. Soms kan een stuk software een enorme invloed hebben op het leven van een individu of burger. Denk bijvoorbeeld aan het toeslagenschandaal waarbij de software niet rechtvaardig was. Open source software is inzichtelijk voor journalisten en burgeronderzoekers en daardoor is de kans kleiner dat een dergelijke ramp onopgemerkt blijft.
Geen licentiekosten
Wanneer een leverancier eenmaal de situatie van een vendor lock-in heeft bereikt kan deze de licentiekosten eenzijdig bepalen. De afnemer kan ten slotte toch niet weglopen want deze is afhankelijke van de software die nu onderdeel is van haar dagelijkse processen. Bij open source software heb je geen licentiekosten. Wel komen er natuurlijk kosten kijken bij het opzetten van een open source project. Bijvoorbeeld doordat je extern advies in moet winnen. Maar dit is bij gesloten software niet anders.
Betere levensduur en duurzaamheid
Een breed gedragen open source project is niet afhankelijk van de ondersteuning van één leverancier. Zelfs als een bepaalde maintainer aan de wieg van de ontwikkeling van een project staat, kan de community dit nog overpakken. Hiermee wordt de levensduur van een project gewaarborgd, onafhankelijk van de oorspronkelijke leverancier. Een voorbeeld hiervan zien we bij X, dat voorheen nog Twitter heette. Sinds Elon Musk bepaalde dat tweets niet meer voor iedereen zichtbaar zijn, kunnen de Nederlandse hulpdiensten hier niet meer op vertrouwen.
Kennisdeling
Nog een voordeel aan open source werken is dat het uitnodigt tot samenwerking en kennisdeling. Het creëert een cultuur waarbij mensen elkaar opzoeken als ze een vraag hebben over specialistische techniek. Ook bespaart het een hoop geld omdat er gezamenlijk geïnvesteerd wordt in een product dat iedereen kan gebruiken. Zo kunnen organisaties hun krachten bundelen. Een mooi voorbeeld hiervan is NL Design System. Binnen dit project werken verschillende organisaties onder andere samen aan web components (zoals buttons, formulieren en alerts) die uiteindelijk iedereen binnen de overheid kan gebruiken. Overheidswebsites dienen in grote mate toegankelijk te zijn voor mensen met bijvoorbeeld screenreaders. Door samen te werken aan web components van hoge kwaliteit voldoen deze componenten aan alle toegankelijkheids-eisen, en wordt er een hoop tijd bespaard. Ook scoren deze web-components direct erg goed op gebruiksvriendelijkheid.
Meedoen
Ken jij andere open source projecten waar anderen van moeten weten? Of zie jij nog meer voordelen of nadelen van open source werken binnen organisaties? Reageer dan hieronder!
Zijn er specifieke vragen of ideeën die je hebt over open source software en wil je hierover met anderen in gesprek? Maak dan een topic aan in ons Ideeën & Feature Requests kanaal.
Wordt vervolgd
Stay tuned! Er zal een tweede deel van deze blog verschijnen over de voordelen van open source software. Daarin gaan we in op de meer technische redenen die er zijn om voor open source software te kiezen.